BDDK 24.06.2022 tarih ve 10250 sayılı kararı hakkında açıklamalar

Kural (veya 3 şart)

1.       Bağımsız Denetime Tabi bir şirket olma,

2.       Şirketin YP nakdi varlıklarının TL karşılığının 15.milyon TL’nin üzerinde olması.(Altın, efektif döviz, YP mevduat)

3.       YP nakdi varlıklarının  TL karşılığının, aktif toplamından veya son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanın %10’unu aşması.

3 şart birlikte sağlanması halinde, söz konusu firma BDDK’nın  24.06.2022 tarihli 10250 sayılı kararı kapsamına girecektir. Yazımızda (YP), yabancı parayı ifade etmek üzere kullanılacaktır.

Önemli Not:

1.       BDDK kararı sadece TL cinsi kredileri kapsamakta olup, YP cinsi kredilerin karar ve  dolayısıyla yazımızın kapsamı ile ilgisi yoktur.

2.       YP nakdi varlık; Efektif (nakit) döviz, Döviz mevduatı, altın hesabını kapsamaktadır. Yabancıların ihraç ettiği menkul kıymetler YP nakdi varlık kapsamındadır. Yurt içinde ihraç edilmiş olan eurobondlar, YP nakdi varlık kapsamında değildir. 

3.       BDDK kararı sadece Bağımsız Denetime tabi olan şirketleri kapsamaktadır.     

Kural (3 şart)’ın birlikte karşılanamaması  halinde nasıl hareket edileceği hak:

·         Birinci şartın sağlanamaması halinde söz konusu şirket bu karar kapsamında olmayacaktır. Ancak, muhtemelen ilgili Banka, söz konusu şirketin bağımsız denetime tabi olmadığını gösteren bir beyan alması  isteyecektir. (Son 3 yılın net satışları, aktif büyüklükleri ve çalışan sayılarını gösteren SMM veya YMM onaylı bir beyan ) Bağımsız Denetime tabi olmadığı anlaşıldığında, işbu karar  kapsamı dışına çıkacaktır. Hatta 15 milyon sınırına da takılmayacaktır. (basın açıklamasında aynı ifade var)

·         1.şart sağlanıp 2.şart sağlanamamış ise, yine kapsam dışında olacaktır.

·         1.ve 2.şart sağlanıp, 15 milyonu aşan YP varlığının aktif toplamı veya net satıştan büyük olanın %10’unu aşmıyorsa, kapsam dışı olacaktır.

2 ve 3’ncü  şartın kontrolü  için BD kuruluşunca yapılmış tespite ihtiyaç duyulacaktır.

Yabancı Para Cinsinden Kredi Kullanması mümkün olmayan şirketlerin durumu:

Kural (3 Şart)’ın birlikte sağlanması nedeniyle BDDK kararı kapsamına dahil olan şirketler, aşağıda belirtilen şartları yerine getirmeleri halinde TL cinsinden kredi kullanabilirler.

Kredi başvuru tarihini takip eden 3 aylık dönem içinde YP net pozisyon açığı bulunduğunu Bağımsız Denetim Kuruluşunca onaylanmış olarak bankaya sunmaları halinde, söz konusu rapordaki pozisyon açığı  ile sınırlı olmak üzere, bu şirketlerin TL cinsinden kredi kullanmaları mümkündür. Pozisyon açığı ile kastedilen, 3 aylık dönemdeki YP varlıkları ile YP yükümlülükleri arasındaki farktır.

Yabancı Para Nakdi varlığı 15 milyon TL’yi aşmayan şirketlerin durumu (Sınırlama Kapsamına Girmeyenler):

Bu şirketler kural olarak kredi sınırlaması kapsamında olmayacaklardır.

Söz konusu şirketler, Kredi başvuru tarihleri itibariyle,

*YP nakdi varlıklarını,

*En güncel finansal tablolarına göre Aktif Toplamını,  (En güncel finansal tablolar 2021 yılı olduğuna ve içinde bulunduğumuz Haziran/Temmuz ayı itibariyle yerine getirilmesinin en zor olduğu şart bu maddedir)

*En güncel finansal tablolarına göre, son 1 yıllık net satış hasılatını,

Bağımsız Denetim Kuruluşuna tespit ettirmeleri gerekir.

·         Kullanacakları kredinin vadesi boyunca YP nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi aşmayacağını, aşmış ise aktif toplamı veya son yıl net satışlarından büyük olanının %10’unu geçmeyeceğini beyan ve taahhüt etmelidir.

·         Yukarıda beyan ve taahhüt edilen hususların banka tarafından kontrolünün sağlanması amacıyla,

*Her ayın ilk 10 iş günü içinde, bir önceki ay sonu bilançosuna göre YP nakdi varlıklarının, Aktif toplamının ve bir önceki ay sonu itibariyle son 12 aylık net satışlarını bankaya bildirmeleri gerekmektedir. (Mg. Burada esas alınan bilanço ve gelir tablosu VUK’a göre olmalıdır)

Sınırlama Kapsamına giren Şirketler açısından kredi türleri ve mevcut kredilerin limitlerinin artırılması hak;

·         TL cinsinden her türlü nakdi krediler bu karar kapsamındadır. TL olmayan krediler karar kapsamında olmayacaktır.  Ayrıca Spot krediler de karar ile getirilen sınırlamalar  kapsamında değildir.

·         DBS kredileri (Doğrudan Borçlandırma Sistemi) bu karar kapsamında değildir.

·         TL cinsinden krediler ve Kurumsal Kredi kartları (Ticari kredi kartları olmalıdır) açısından, her ay sonunda yapılacak bakiye artışı hesaplamasında,  karar tarihinden itibaren  nakdi kredi kullanımları dikkate alınacaktır ve artış olması durumunda yeni kullandırım kabul edilecektir.

·         Ay sonu itibariyle, bir önceki ay sonuna göre kredi bakiyesinde artış olması durumunda, kredi müşterisi tarafından Bağımsız Denetim Kuruluşunca tespit yapılan belgeleri bankaya iletmesi gerekecektir. (bir önceki ay sonu bilançosuna göre YP nakdi varlıklarının, Aktif toplamının ve bir önceki ay sonu itibariyle son 12 aylık net satışlarını bankaya bildirmeleri gerekmektedir) (Mg. Her ay BD onaylı  Finansal durum ve kar/zarar üretilemeyeceğine göre, burada esas alınan bilanço ve gelir tablosu VUK’a göre olmalıdır)

·         Bankaya sunulan belgelere göre,  kredi bakiyesinde artış olduğunun anlaşılması halinde,  söz konusu kredi limitleri müsait olsa bile, Bankaca yeni bir nakdi kredi kullandırılmayacaktır.

·         27.Haziran’da başlayan hafta içinde yenilecek krediler açısından, 31.Mayıs-30.Haziran arası kredi bakiyeleri artmış şirketler, 10.Temmuz’a kadar önceki bölümlerde bahsedilen Bağımsız Denetim Kuruluşu onaylı belgeleri vermesi gerekir.

·         Yeniden yapılandırılan krediler yeni kullandırım olarak değerlendirilmeyecektir. (Kredilerin sınıflandırılması ve bunlar için ayrılacak karşılıklara ilişkin usul ve esaslar hakkında yönetmelik uyarınca yada 5411 sayılı Bankacılık kanunun geçici 32’nci maddesi kapsamında)

Bağımsız Denetim Kuruluşlarınca Onaylanmak Suretiyle Tevsik Edilmesi Gereken Belgelerin Hazır Olmaması Durumu:

Karar kapsamında, Kredi Başvuru tarihi dikkate alınarak Bağımsız Denetim Kuruluşunca onaylanması gereken 3 ayrı husus belirtilmektedir.

·         YP nakdi varlıklarının tespiti,

·         BD kuruluşu tarafından denetlenmiş Güncel Finansal Tablolar,

·         YP Pozisyon Açığı Tespit belgesi /raporu,

Yukarıda sıralanmış olan belge ve  raporlarının kredi başvurusu anında hazır olmaması halinde;

Kredi başvurusunda bulunacak olan Şirket, Bağımsız Denetim Sürecinin başlatıldığını ilgili bankaya belgelendirmesi ( BD sözleşmesinin onaylı örneği veya BD kuruluşunca verilecek durumu belirtir bir yazı vb) ve Bankaya aşağıdaki hususları kapsayan  beyan vermesi halinde, bu beyana göre yapılacak değerlendirme neticesinde şirketin kredi sınırlamasına girmemesi koşuluyla, söz konusu şirkete TL cinsinden kredi kullandırılabilir.

·         YP nakdi varlıkları toplamı,

·         Aktif Toplamı,

·         Bir önceki ay sonu itibariyle 12 aylık net satış hasılatı,

·         Başvuruyu izleyen 3 aylık  dönem itibariyle YP net pozisyon açığının başvuru (rapor tarihi olabilir mi) tarihi itibariyle güncel değeri,

Söz konusu Şirketlerin bağımsız denetim sürecinin başlatıldığını ilgili bankaya beyan etmesine rağmen kredi tahsisinden sonraki 1 ay içerisinde bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenmiş güncel finansal tabloları ile bağımsız denetim kuruluşunca onaylanması ve tespit edilmesi gereken diğer bilgi ve belgeleri bankaya tevdi etmemesi ya da tevdi ettiği bilgi ve belgelere göre Şirketin Karar kapsamındaki kredi sınırlamasına dahil olması gerektiğinin anlaşılması halinde, ilgili banka tarafından bu Şirketlere TL cinsinden hiçbir yeni nakdi ticari kredi kullandırılmaması ve bu durumun ivedilikle Kurumumuza bildirilmesi gerekmektedir. (Burada en kritik husus 1 ay içinde BD raporunun hazır edilmesi konusu olup, fiilen yerine getirilmesi imkansız görünmektedir)

Hesaplamalarda kullanılacak döviz kuru: YP nakdi varlıkların TL karşılığının hesaplanmasında hesaplama tarihine ait TCMB döviz alış kuru kullanılacaktır.

Bankalarca ve Şirketlerce Dikkat Edilecek Diğer Hususlar:

Ayrıca, Şirketlerin kredi kullandırımı öncesi bankalara verecekleri beyan ve taahhüdün bankalarca kontrolünün sağlanmasını teminen her ayın ilk 10 iş günü içinde bankalara iletecekleri bilgi ve belgelere göre ya da kredi başvuru tarihi itibariyle hazır bulunmaması nedeniyle kredi tahsisinden sonraki 1 ay içerisinde bağımsız denetim kuruluşunca onaylanarak bankaya sunulması gereken bilgi ve belgelere göre Karara uymadığı tespit edilen veya kredi tahsisinden sonraki 1 ay içerisinde bağımsız denetim kuruluşunca onaylanması ve tespit edilmesi gereken bilgi ve belgeleri bankaya tevdi etmeyen Şirketler hakkında da ilgili banka tarafından ivedilikle Kurumumuza bilgi verilmesi gerekmektedir.